Το δάσος Ελατιάς είναι ένα σχετικά νέο δάσος. H περιοχή της Eλατιάς, μέχρι την εποχή του Eμφυλίου, ήταν ένας εκτεταμένος βοσκότοπος, όπου έβοσκαν έως και 700.000 γιδοπρόβατα. H αναχώρηση των κοπαδιών από μόνη της στάθηκε αρκετή για να πυκνώσει το δάσος με δασική πεύκη. Σε αυτό βοήθησαν και τα πολλά αγριογούρουνα που, σκάβοντας τη γη με το ρύγχος τους, διευκόλυναν και επιτάχυναν την εγκατάσταση της δασικής πεύκης.
Το Καρά Ντερέ είναι πάνω στην τομή της μεσευρωπαϊκής και της μεσογειακής κλιματικής ζώνης, με την ερυθρελάτη (Picea abies) να βρίσκεται στο νοτιότερο όριο του δάσους της. Είναι είδος έλατου που απαντάται κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες. Στην Ελλάδα μπορεί να βρεθεί μόνο εδώ.
Η ερυθρελάτη το ψηλότερο είδος δέντρου που μπορεί να βρει κανείς στη χώρα μας, αφού το ύψος της ξεπερνά τα 50 μέτρα, και φτάνει μέχρι τα 60 ή τα 65 μέτρα. Η μορφή της είναι πολύ χαρακτηριστική γιατί τα κλαδιά και οι βελόνες της κρέμονται προς τα κάτω. Ο φλοιός της χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία και η ρητίνη της είναι γνωστή ως ρητίνη Βουργουνδίας.
Είναι και το μοναδικό στην Ελλάδα δάσος με σημύδες, οξιές, βελανιδιές, μαυρόπευκα, καστανιές, σφενδάμια, κέδρους, φράξους, σκλήθρα, γαύρους, αγριοτριανταφυλλιές, μύρτιλλα, η δασική πεύκη κ.α. Η δασική πεύκη συναντάται και αυτή μόνον εδώ. Είναι ένα πανύψηλο δέντρο με εντελώς κάθετο κορμό που φέρνει χρωματικά μικρά κουκουνάρια.
Η τεράστια βιοποικιλότητά της (χλωριδική και πανιδική) κάνει το δάσος της Ελατιάς ένα μοναδικό φυσικό πάρκο και ένα στολίδι για την περιοχή της Δράμας. Συνολικά έχουν καταγραφεί περίπου 1.800 είδη χλωρίδας, 40 είδη θηλαστικών και 130 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων και ο σπάνιος αγριόκουρκος.
Εκεί μέσα ζουν όλα τα άγρια θηλαστικά της πατρίδας μας: αρκούδες, λύκοι, αγριόγιδα, τσακάλια, αρκάδια, αγριογούρουνα, αλεπούδες, αγριόγατοι, ασβοί, κουνάβια, νυφίτσες, λαγοί, σκίουροι, βίδρες κ.α. Η πολυσχιδής μορφολογία του εδάφους της είναι ένα υπέροχο γλυπτό, λαξευμένο με δεξιοτεχνική μαστοριά από τη σοφή ροή των υδάτων της Ροδόπης.
Μέχρι το 1944 η περιοχή ήταν σχεδόν γυμνή λόγω της έντονης κτηνοτροφίας και μόνο κατά θέσεις, στις απρόσιτες περιοχές, υπήρχαν δασωμένα τμήματα. Η περιοχή αποτελούσε θερινό λιβάδι Σαρακατσάνικων τσελιγκάτων.
Η αποχώρηση των τσελιγκάτων μετά το 1944 και η μείωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων μέχρι το 1974 είχε ως αποτέλεσμα τη φυσική αναδάσωση της περιοχής, η οποία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.
Σημείο αναφοράς της περιοχής το Δασικό Χωριό Ελατιάς, το οποίο ανήκει στο Δασαρχείο Δράμας και αποτελεί το διοικητικό και λειτουργικό κέντρο της περιοχής.
Η περιοχή βρίσκεται στο κεντρικό και βόρειο τμήμα του νομού και εκτείνεται κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων. Χαρακτηρίζεται από τα συμπαγή δάση που την καλύπτουν σε ποσοστό 90% και την ύπαρξη του δασικού χωριού Ελατιάς.
Στη θέση «Κούτρα» και σε απόσταση 72 χλμ. από τη Δράμα υπάρχει το δασικό χωριό Ελατιάς, ιδιοκτησία της δασικής υπηρεσίας, που είναι το διοικητικό και λειτουργικό κέντρο των δασών της Ελατιάς. Αποτελείται από εντυπωσιακά πέτρινα κτίρια, τα οποία η δασική υπηρεσία χρησιμοποιεί εκτός των άλλων και για φιλοξενία επισκεπτών. Το δασικό χωριό έχει υδροδότηση, ηλεκτρικό ρεύμα και τηλεφωνικές γραμμές.
Στην Ελατιά βρίσκεται το μοναδικό στη χώρα μας δάσος ερυθρελάτης, όπου το τοπίο παραπέμπει σε αντίστοιχα της μέσης και βόρειας Ευρώπης. Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή της Ελατιάς και στη θέση «Μαγούλα» υπάρχει το μοναδικό στην Ελλάδα δάσος σημύδας. Άλλα είδη δένδρων και θάμνων είναι η υβρυδογενής ελάτη (προσομοιάζει με τη λευκή της Ευρώπης), δασική πεύκη, κέδρα, οξιά, σημύδα, λεύκες, ιτιές, σορβιές, σφενδάμια, δρύες, φράξος, σκλήθρα, κρανιά, γαύρος, κουφοξυλιά, αγριοτριανταφυλλιές, μύρτιλλα κ.ά., ενώ υπάρχει και πλήθος ποωδών φυτών.
Congratulation!