Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονος είναι παλαιό καθολικό βυζαντινής μονής της Θεσσαλονίκης και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της πόλης, στη συνάντηση των οδών Εγνατία και Ιασωνίδου. Ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμένου με νάρθηκα και περιμετρική στοά, που ανατολικά απολήγει σε δύο παρεκκλήσια.
Ο ναός χρονολογείται στα τέλη 13ου – αρχές 14ου αιώνα και λέγεται ότι ταυτίζεται με τη Μονή της Θεοτόκου Περιβλέπτου, γνωστή και ως Μονή του κυρ Ισαάκ από το όνομα του ιδρυτή της, ο οποίος με το όνομα Ιάκωβος διετέλεσε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης μεταξύ του 1295 και 1315. Η μονή αποτέλεσε πνευματικό κέντρο του 14ου αιώνα και συνδέθηκε με τη συγγραφική και διδακτική δραστηριότητα δυο σημαντικών λογίων ελληνιστών από τη Θεσσαλονίκη, των Θωμά Μαγίστρου και Ματθαίου Βλάσταρη.
Εικάζεται ότι η ονομασία Άγιος Παντελεήμων είναι δανεισμός από το ομώνυμο βόρειο παρεκκλήσι του γειτονικού ναού της Παναγούδας, στο οποίο μεταφέρθηκαν τα σκεύη του ναού όταν μετατράπηκε από τους Τούρκους σε τζαμί, ανάμεσα στα 1568 – 1571, με την ονομασία Ισακιγιέ Τζαμί. Άλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι η Μονή της Περιβλέπτου υπήρχε ήδη το 12ο αιώνα, και ότι η εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονος μετατράπηκε σε τζαμί γύρω στα 1500 ή στα 1548 από τον Ισάκ Τσελεμπί, καδή της Θεσσαλονίκης, του οποίου πήρε και το όνομα.
Σήμερα ο ναός αποτελείται από τον νάρθηκα, τον κεντρικό «σταυρικό πυρήνα» και δύο παρεκκλήσια, ενώ η στοά έχει καταστραφεί. Οι τοιχογραφίες που βλέπουμε σήμερα στο νάρθηκα και στον κυρίως ναό ανήκουν στα χρόνια της τουρκοκρατίας, ενώ από τον αρχικό βυζαντινό διάκοσμο διατηρήθηκαν τοιχογραφίες στο χώρο της πρόθεσης και του διακονικού, των οποίων η χρονολόγηση στα όρια του 13ου και 14ου αιώνα. Συμφωνεί με την εποχή που ο Ιάκωβος ήταν μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ενισχύοντας την άποψη που θέλει το ναό να έχει κτιστεί στα τέλη του 13ου αιώνα.
Copyright 2023 © Created By Diadyktio, All Rights Reserved.
Για να παρέχουμε την καλύτερη εμπειρία, εμείς και οι συνεργάτες μας χρησιμοποιούμε τεχνολογίες όπως τα cookies για την αποθήκευση ή/και την πρόσβαση σε πληροφορίες συσκευών. Η συγκατάθεση για τις εν λόγω τεχνολογίες θα επιτρέψει σε εμάς και στους συνεργάτες μας να επεξεργαστούμε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, όπως συμπεριφορά περιήγησης ή μοναδικά αναγνωριστικά σε αυτόν τον ιστότοπο. Η μη συγκατάθεση ή η ανάκληση της συγκατάθεσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ορισμένες λειτουργίες και δυνατότητες.
Κάντε κλικ παρακάτω για να δώσετε τη συγκατάθεση ως προς τα ανωτέρω ή για να κάνετε επιμέρους επιλογές. Οι επιλογές σας θα εφαρμοστούν μόνο σε αυτόν τον ιστότοπο. Μπορείτε να αλλάξετε τις ρυθμίσεις σας οποιαδήποτε στιγμή, συμπεριλαμβανομένης της ανάκλησης της συγκατάθεσής σας, χρησιμοποιώντας τις εναλλαγές στην Πολιτική Cookies ή κάνοντας κλικ στο κουμπί διαχείρισης συγκατάθεσης στο κάτω μέρος της οθόνης.
Congratulation!