Η αρχαία Μένδη, η οποία γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση εξαιτίας των εξαγωγών του περίφημου Μενδαίου οίνου, ήταν μια από τις αποικίες, τις οποίες ίδρυσε η Ερέτρια στη χερσόνησο της Παλλήνης τον 8ο αιώνα. π.Χ.
Ο κυρίως αρχαιολογικός χώρος, έκτασης 1200 x 600 μ., εντοπίζεται στο επίπεδο πλάτωμα και τις πλαγιές ενός πευκόφυτου λόφου ο οποίος καταλήγει ομαλά προς τη θάλασσα. Στην ακρόπολη, ή Βίγλα, η οποία εκτείνεται στο ψηλότερο, νοτιοανατολικό σημείο του λόφου, αποκαλύφθηκαν υπόγειοι αποθηκευτικοί χώροι με κεραμική (συστάδες από λάκκους-αποθέτες) από τον 12ο έως τον 7ο αιώνα π.Χ.
Στο πλάτωμα, γνωστό και ως Ξέφωτο, δοκιμαστική τομή αποκάλυψε τμήμα τείχους της κλασικής πόλης. Στο “Προάστειο”, το οποίο αναφέρεται από τον Θουκυδίδη και το οποίο καταλαμβάνει την παραθαλάσσια εκτός τειχών περιοχή της αρχαίας πόλης, ερευνήθηκαν διαδοχικές φάσεις κατοίκησης από τον 9ο έως τον 4ο αιώνα π.Χ.
Στο παράλιο νεκροταφείο, που εντοπίστηκε στην παραλία του ξενοδοχείου Μένδη, ερευνήθηκαν 241 συνολικά ταφές, κυρίως βρεφών και μικρών παιδιών, μέσα σε μεγάλα αγγεία, που χρονολογούντα από τα τέλη του 8ου έως τις αρχές του 6ου αιώνα π.Χ. Τα αγγεία ήταν κυρίως γραπτά, με φυτική και γεωμετρική διακόσμηση, ή και εγχάρακτα, και αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα του κεραμεικού ρυθμού της Χαλκιδικής. Το ιερό της αρχαίας πόλης τέλος εντοπίστηκε στο αμμώδες, επίπεδο ακρωτήρι «Ποσείδι», 4χλμ. δυτικά της Μένδης.
Στα κτήρια που έχουν ανασκαφεί περιλαμβάνεται ο ναός του Ποσειδώνα των αρχών του 5ου αιώνα π.Χ., η ταύτιση του οποίου οφείλεται σε σειρά εγχάρακτων επιγραφών σε αγγεία. Τα αποτελέσματα της μέχρι σήμερα ανασκαφικής έρευνας στην αρχαία Μένδη θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς απέδειξαν ότι ένας μόνιμος οικισμός με έντονα ευβοϊκές επιρροές ιδρύθηκε εκεί ήδη από τα τέλη του 12ου – αρχές 11ου αιώνα π.Χ.
Congratulation!