Η Αμφίπολη ήταν αρχαία πόλη χτισμένη στην ανατολική Μακεδονία, στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα, στη θέση πόλης που παλαιότερα ονομαζόταν Εννέα Οδοί. Σήμερα στην περιοχή αυτή βρίσκεται ο οικισμός της Αμφίπολης. Παρόλο του μικρού μεγέθους του, ο οικισμός έχει μεγάλη ιστορία και αρκετά αξιοθέατα συμπεριλαμβανομένου του Αρχαιολογικού Μουσείου Αμφίπολης.
Η Αμφίπολη ήταν χτισμένη σε ύψος 154 μ. σε ένα φυσικό οχυρό λόφο, από τους τελευταίους που κλείνουν το Παγγαίο. Ολόγυρα η θέα είναι μαγευτική. Στο βάθος ξεχωρίζει η θάλασσα η λυγερή γραμμή της Θάσου και ο κωνικός όγκος του Αγίου Ορους. Στα βορινά απλώνεται η πεδιάδα των Σερρών με τα βουνά της στο βάθος, ανατολικά ο επιβλητικός όγκος του Παγγαίου με τις χιονοσκέπαστες πλαγιές των Κερδυλλίων. Μεγάλο μέρος του λόφου , όπου ήταν χτισμένη η πόλη, το «ρείθρο του αγνού Στρυμόνος».
Ολόκληρος αυτός ο χώρος ξυπνάει ατέλειωτες μνήμες από την αρχαιότητα. Η Αρχαία Αμφίπολη σήμερα είναι χώρος που μπορούν να επισκεφτούν κάτοικοι της πόλης των Σερρών και άλλων περιοχών της Ελλάδας.
Το Μουσείο της Αμφίπολης βρίσκεται σε απόσταση 65 χιλιόμετρων από την πόλη των Σερρών.
Ανήκει στην εδαφική αρμοδιότητα του Δήμου Αμφίπολης και είναι κτισμένο πάνω στα ερείπια
της αρχαίας Αμφίπολης. Είναι τόση η υποβλητικότητα και η μεγαλοπρέπεια του χώρου ώστε
δέος και έκσταση κυριεύει τον κάθε επισκέπτη. Το Μουσείο καίτοι δεν είναι μεγάλο, είναι ωστόσο
ένα από τα πιο σημαντικά της Χώρας.
Το Μουσείο Αμφίπολης στεγάζει μνημεία της ιστορίας και του πολιτισμού της Αμφίπολης των
Αρχαίων και των Χριστιανικών χρόνων. Στους εκθεσιακούς τους χώρους συνοψίζεται η πολιτιστική
ιστορία της Αμφίπολης από τους Προϊστορικούς ως τους Ύστερους Βυζαντινούς Χρόνους και
στις αποθήκες και στα εργαστήριά του εξασφαλίζεται η στέγαση και πραγματοποιείται η συντήρηση
και η μελέτη των ευρημάτων που οι αρχαιολογικές ανασκαφές φέρνουν στο φως.
Το κτίριο του Μουσείου περιλαμβάνει ευρύχωρες αίθουσες με κατάλληλο φωτισμό, στις οποίες η
έκθεση των έργων έγινε με επιστημονικά αλλά και αισθητικά κριτήρια.
Οι πρώτοι που επιχείρησαν να αποικίσουν την περιοχή ήταν οι Αθηναίοι τον 5ο αιώνα π.Χ., λόγο της άμεσης πρόσβασης σε σημαντικές πρώτες ύλες, όπως ο χρυσός και ο άργυρος του Παγγαίου και τα πυκνά δάση της περιοχής. Η πρώτη απόπειρα, το 465 π.Χ., απέτυχε. Θράκες πελταστές συνέτριψαν στον Δραβήσκο την οπλιτική φάλαγγα 2.500-3.000 Αθηναίων αποίκων της πόλης των Εννέα Οδών, οι οποίοι προχωρούσαν στη θρακική ενδοχώρα με σκοπό την κατάληψη των προσοδοφόρων χρυσωρυχείων της. Η Αθήνα επανήλθε την εποχή του Περικλή, το 437 π.Χ., ιδρύοντας την Αμφίπολη. Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη η πόλη ονομάστηκε έτσι επειδή ο ποταμός Στρυμόνας ρέει γύρω από την πόλη περιβάλλοντας τη, αλλά για την ετυμολογία υπάρχουν και άλλες θεωρίες. Η Αμφίπολη έγινε η κύρια βάση των Αθηναίων στη Θράκη και στόχος των Σπαρτιατών.
Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου οι Σπαρτιάτες κατέλαβαν την πόλη. Για τη σωτηρία της πόλης στάλθηκε από τους Αθηναίους μία αποστολή υπό την ηγεσία του Θουκυδίδη (του μετέπειτα ιστορικού). Η αποστολή απέτυχε, γεγονός που οδήγησε τον Θουκυδίδη στην εξορία. Στη συνέχεια στάλθηκε ο Κλέων ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη μάχη της Αμφίπολης, μίας σφοδρής σύγκρουσης στην οποία βρήκε τον θάνατο και ο Σπαρτιάτης στρατηγός Βρασίδας. Με την Ειρήνη του Νικία (ή Νικίειο ειρήνη), η Σπάρτη δεσμευόταν να αποδώσει την Αμφίπολη στην Αθήνα, κάτι που δεν έγινε και αποτέλεσε σημείο νέων τριβών και ένα από τα θέματα που στάθηκαν αιτία να παραβιαστεί η ειρήνη και να ξαναρχίσει ο Πελοποννησιακός Πόλεμος. Οι Αθηναίοι δεν κατάφεραν να ανακαταλάβουν την πόλη ξανά παρά τις πολλές απόπειρες που έκαναν τα επόμενα χρόνια. Η τελευταία απόπειρα των Αθηναίων ήταν το 358 π.Χ., η οποία δεν είχε αίσια έκβαση γι’ αυτούς, και έναν χρόνο μετά η πόλη καταλήφθηκε από τον Φίλιππο και έγινε μέρος του Βασιλείου των Μακεδόνων. Ο Φίλιππος φρόντισε να μεταφέρει εκεί μεγάλο αριθμό υπηκόων του για να αλλάξει τη σύσταση του πληθυσμού προς όφελός του.
Το όνομά της αρχαίας Αμφίπολης είναι δεμένο με τα ονόματα πολλών μεγάλων βασιλέων, στρατηγών, ναυάρχων, ιστορικών και πολιτικών. Ο Φίλιππος, ο Μ. Αλέξανδρος, ο Βρασίδας, ο Κλέων, ο Θουκυδίδης, ο Τιμόθεος, ο Νέαρχος και πολλοί άλλοι σχετίζονται με την πόλη.
Την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Αμφίπολη και το επίνειό της στο Αιγαίο είχαν εξελιχθεί σε πολύ σημαντική ναυτική βάση των Μακεδόνων, και γενέτειρα τριών σημαντικών ναυάρχων, του Νέαρχου, του Αδροσθένη και του Λαοδέμοντα. Από εκεί ξεκίνησε και ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου για την Ασία.
Μερικές από τις αρχαίες πόλεις που σημείωσαν αξιόλογη δράση στην αρχαία ιστορία, παρ’ όλες τις συμφορές, κατόρθωσαν να διατηρήσουν στο χώρο τους μερικά μνημεία, που αντικρίζοντας τα σήμερα ο στοχαστικός επισκέπτης ώρες πολλές μπορεί να αναπολεί τις μεγάλες στιγμές που γνώρισε ο κάθε τόπος. Δεν αξιώθηκαν όμως όλοι οι χώροι μια τέτοια τύχη.
Σε πολλές περιπτώσεις, μονάχα το αρχαίο όνομα, κι αυτό συχνά παρεφθαρμένο, μένει μοναδική μαρτυρία μεγάλων γεγονότων, έντονων στιγμών μιας μακρινής εποχής. Κι ύστερα υπάρχει κι άλλη κατηγορία, η πιο κακότυχη. Εκεί που ούτε το τοπωνύμιο δε διατηρήθηκε και τα πάντα τα έχει σκεπάσει η λησμονιά, κάτω από τα χώματα, που πυκνά και βαριά κάλυψαν κάθε ίχνος ζωής. Έτσι, μονάχα το τυχαίο εύρημα έχει τη δυνατότητα να στρέψει την προσοχή των σημερινών ανθρώπων σε ότι διαδραματίσθηκε σε μερικούς χώρους πριν από πολλούς αιώνες και να μας πλησιάσει στην αλλοτινή ζωή και τη βαθύτερή της ουσία.
Κατά την ελληνιστική εποχή, άποικοι από την πόλη ίδρυσαν, με προτροπή του Σελεύκου, μια ομώνυμη πόλη στις όχθες του Ευφράτη, επί της παλαιοτέρας αραμαϊκής Θαψάκου.
Στην Κορμίστα υπάρχει η Μονή Εικοσιφοινίσσης με 25 μοναχές, η οποία ιδρύθηκε από τον Άγιο Γερμανό, στο δεύτερο μισό του 9ου ή στις αρχές του 10ου αιώνα.
Στα βόρεια του χωριού Αγγίστα βρίσκεται η παλαιοχριστιανική εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου που είναι από τις παλαιότερες του νομού.
Στις 17 Οκτωβρίου 1941, 230 κάτοικοι των χωριών Άνω Κερδύλια και Κάτω Κερδύλια εκτελούνται από τις δυνάμεις της Κατοχής. Εκδηλώσεις μνήμης τελούνται κάθε επέτειο της Σφαγής των Κερδυλίων στις 17 Οκτωβρίου κάθε έτους.
Το 1912-13, Ελληνες στρατιώτες βρήκαν τη βάση και λίγα κομμάτια από το πασίγνωστο σήμερα Λιοντάρι της Αμφίπολης.
Αργότερα το 1961, Αγγλοι στρατιώτες, στρατοπεδευμένοι εκεί, βρήκαν πολλά κομμάτια του αγάλματος, και αρκετά άλλα αποκαλύφθηκαν το 1930 – 31 όταν έγιναν στον ίδιο χώρο έργα για τη διευθέτηση της κοίτης του Στρυμόνα.
Η μελέτη Γάλλων και Αμερικανών επιστημόνων και τεχνικών οδήγησε στην αναστήλωση του Λέοντος το 1936-37. Υπάρχουν πολλές εκδοχές για τους λόγους που οδήγησαν στη δημιουργία αυτού του αξιοθαύμαστου μνημείου. Σύμφωνα με τον καθηγητή Αρραντόπουλο μετά από πρόταση του Περικλή (κατά το 437-436 π.Χ) ο Άγνωνας έστησε τον μαρμάρινο λέοντα σε ανάμνηση των μεγάλων θυσιών των Αθηναίων.
Μια δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι το μνημείο στήθηκε προς τιμήν του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα. Μετά τις ανασκαφές του 1937 ο καθηγητής της αρχαιολογίας Oscar Broneer, υποστήριξε πως ο μαρμάρινος λέοντας στήθηκε προς τιμήν του Λαομέδοντος, εμπίστου συναγωνιστεί και συντρόφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Σύμφωνα με την εκδοχή του καθηγητή Λαζαρίδη είναι έργο του 4ου αιώνα π.Χ και δημιουργήθηκε προς τιμήν του Λεωσθένη ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Τέλος, σύμφωνα με τον Σερραίο ιστορικό Γ.Καφταντζή η δημιουργία του μνημείου συνδέεται με το θάνατο σημαντικού προσώπου ή με πολύνεκρη μάχη μεταξύ των Αμφιπολιτών και του Φιλίππου Β’ το 356 π.Χ.
Οι απόψεις των αρχαιολόγων για τη χρονολογία που συντελέσθη η καταστροφή του μνημείου διίστανται. Γίνεται αναφορά στο 422 π.Χ από τους υπό Βρασίδα ολιγαρχικούς που μισούσαν τους Αθηναίους. Αλλη εκδοχή αναφέρει ότι καταστράφηκε από τους Ερούλους το 267 π.Χ. Επίσης αναφορές γίνονται για το 365 π.Χ από τους Βησιγότθους, το 1185 από τους Νορμανδούς, το 1204 από τους Λατίνους και το 1206 από τους Βούλγαρους.
Η δημιουργία Μουσείου στην περιοχή με σπάνια ευρύματα μαρτυρούν όλες της πτυχές της ιστορίας της Αρχαίας Αμφίπολης και της περιοχής της, που αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες πόλεις όλων των εποχών, σε κάθε μορφή και δραστηριότητα ζωής.
ΝΕΑ ΚΕΡΔΥΛΙΑ
O ταξιδιώτης ακολουθώντας τη νότια διαδρομή φτάνει στα παράλια των Σερρών, στα Nέα Kερδύλια. Iδανικές για κολύμπι, κάμπινγκ, ξένοιαστες διακοπές, είναι όλες οι ακρογιαλιές του παράλιου αυτού τμήματος του νομού.
Τα Κερδύλλια είναι μια ιστορική και ηρωική κοινότητα κοντά στις εκβολές του ποταμού Στρυμώνα και είναι η μόνη του νομού Σερρών που βρέχεται από θάλασσα Βρίσκεται πάνω στον εθνικό δρόμο Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρουπόλεως κι απέχει από τη Νιγρίτα 50 χλμ., από τις Σέρρες 70χλμ.Την νέα του ονομασία την πήρε από το όρος Κερδϋλιον που αποτελεί μέρος της οροσειράς των Κερδυλίων.
Σήμερα είναι μια όμορφη και οικονομικά ανθούσα κοινότητα που παρέχει αρκετές ευκαιρίες στου κατοίκους της. Αριθμεί, 767 κατοίκους, αρκετοί από τους οποίους είναι αγρότες, κτηνοτρόφοι, ψαράδες ενώ μερικοί ασχολούνται με το εμπόριο και τον τουρισμό που ανεβαίνει πολύ το καλοκαίρι.
Σημείο αναφοράς της νεότερης ιστορίας της Αμφίπολης είναι το ολοκαύτωμα των Νέων Κερδυλλίων. Αφορά την σφαγή των κατοίκων των δυο χωριών, των Άνω Κερδυλλίων και Κάτω Κερδυλλίων, την πρώτη ομαδική εκτέλεση Ελλήνων από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Σήμερα, ένα μνημείο “Σύμβολο Θυσίας” με υψωμένο ένα μεγάλο μαρμάρινο σταυρό θυμίζει σε όλους την ημέρα της 17ης Οκτωβρίου.
Η Βυζαντινή ονομασία του χωριού ήταν Κρούσοβαι (σε πληθυντικό γιατί ήταν δύο χωριά το άνω και κάτω). Και τα δύο αυτά χωριά ήταν χτισμένα ψηλά πάνω στο Κερδύλιον όρος, όπου εξακολουθούσαν να βρίσκονται στην περίοδο της τουρκοκρατίας, μέχρι και τον Οκτώβριο του 1941, οπότε πλήρωσαν τις φονικές διαθέσεις των κατακτητών.
Το Κερδύλιον ήταν χωριό των Αργιλίων, γνωστό από το Θουκιδίδη. Βρισκόταν προς Β. της Αργίλου, σε τοποθεσία ψηλή και πανοραμική, του βουνού Βερτίσκος (σημερινό Κερδύλιο) πλάι στο Στρυμώνα και απέναντι ακριβώς απ’ την Αμφίπολη. Το ταυτίζουν με το κατασταμένο πια σήμερα από τους Γερμανούς (1941) χωριό Κάτω Κερδύλια που απέχει από την Αμφίπολη περίπου 2 χλμ.
Στο Κερδύλιο αποδίνεται ένα μικρό χάλκινο νόμισμα που φέρνει την επιγραφή ΚΕΡ και εικονίζει από τη μια όψη κεφάλι Δήμητρας, από την άλλη σπυρί κριθαριού. Αν η απονομή γίνεται σωστά, σημαίνει πως το Κερδύλιο ένα διάστημα, ίσως μετά το 421 π.Χ. αποσπάστηκε από την Άργιλο και έγινε αυτόνομο.
Η ονομασία Κερδύλιο είναι το πιθανότερο θρακική και ίσως σημαίνει χωριό ηρωικό, πολεμικό.
Congratulation!