Καλωσήρθατε στο AlldayGreece

Η Μάχη του Δημητριτσίου

Η Μάχη του Δημητριτσίου

Στα τέλη του 12ου αιώνα, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δέχτηκε ένα από τα πιο ισχυρά πλήγματα. Οι Νορμανδοί της Σικελίας οργάνωσαν μια επίθεση εναντίον της με απώτερο στόχο την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης και την άνοδο στο θρόνο του βασιλιά Γουλιέλμου του Β΄. Αφού συγκρότησαν ισχυρό στρατό (80.000), ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν 5.000 ιππείς υπό τους κόμητες Ριτζάρδο και Αλδουίνο και στόλος (200 πλοία), αποβιβάστηκαν και κατέλαβαν το Δυρράχιο, και στη συνέχεια ο στρατός κατευθύνθηκε μέσα από την Αλβανία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία προς τη Θεσσαλονίκη. Ο στόλος αφού κατέλαβε τα νησιά Κέρκυρα, Κεφαλληνία και Ζάκυνθο, έφτασε στις 15 Αυγούστου του 1185 στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και άρχισε η πολιορκία από ξηρά και θάλασσα. Ο ανεφοδιασμός όμως της πόλης δεν ήταν επαρκής. Ο διοικητής της πόλης, Δαυίδ Κομνηνός, δεν ήταν ικανός να οργανώσει κατάλληλα την άμυνα, εγκατέλειψε τους αμυνόμενους και οι ενισχύσεις από την Κωνσταντινούπολη έφτασαν πολύ αργά. Έτσι οι Νορμανδοί, μέσα σε λίγες μέρες, (24 Αυγούστου 1185), αφού έχασαν 3.000 στρατιώτες, κατέλαβαν τη Θεσσαλονίκη, παρά την ηρωική άμυνα των κατοίκων και τη λεηλάτησαν με τον πιο απάνθρωπο τρόπο, εκτελώντας 7.000 από τους κατοίκους της, σύμφωνα με όσα μας αναφέρει ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ευστάθιος στο έργο του «Ιστορία της αλώσεως της Θεσσαλονίκης υπό των Νορμανδών» Η αγγελία της άλωσης της δεύτερης πόλης της αυτοκρατορίας ήταν επόμενο να προκαλέσει πανικό και λαϊκές εξεγέρσεις στην Κωνσταντινούπολη που είχαν ως αποτέλεσμα την ανατροπή, τη σύλληψη και το θάνατο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου του Α΄ του Κομνηνού και την άνοδο στο θρόνο του Ισαακίου του Β΄, μέλους της οικογένειας των Αγγέλων, που είχαν πρωτοστατήσει σ’ αυτά τα γεγονότα. Ο νέος αυτοκράτορας, αν και δεν είχε τόσες ικανότητες, είχε όμως την ευτυχή συγκυρία να περιστοιχίζεται από ικανούς ανθρώπους, όπως ο στρατηγός Αλέξιος Βρανάς που καταγόταν από αριστοκρατική στρατιωτική οικογένεια της Ανδριανούπολης. Ο Αλέξιος Βρανάς κατόρθωσε να ανασυγκροτήσει τα βυζαντινά στρατεύματα χάρη στη μεγάλη πείρα που διέθετε και, μετά τις ενισχύσεις που του έστειλε ο Ισαάκιος, να οργανώσει έναν ισχυρό, καλά εξοπλισμένο και αξιόμαχο στρατό. Οι Νορμανδοί μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης χωρίστηκαν σε 3 τμήματα. Το ένα τμήμα παρέμεινε για τη φρούρηση της Θεσσαλονίκης και το άλλο κατευθύνθηκε προς την περιοχή των Σερρών, όπου προξενούσε πολλές καταστροφές. Από το τρίτο τμήμα, ένα μέρος εγκαταστάθηκε στο Στρυμόνα καταστρέφοντας την περιοχή της Αμφίπολης και το άλλο μέρος κατευθύνθηκε προς την Κωνσταντινούπολη και στρατοπέδευσε στη Μοσυνόπολη, ενώ ο νορμανδικός στόλος είχε πλησιάσει στην Κωνσταντινούπολη. Οι Νορμανδοί, βλέποντας ότι δεν υπάρχει άμεση απειλή, είχαν χωριστεί σε πολλά αποσπάσματα και είχαν τραπεί σε λεηλασίες, πράγμα το οποίο είχε αποδυναμώσει τον στρατό τους σε σημαντικό βαθμό. Τότε ο Αλέξιος Βρανάς, αφού διαπίστωσε την κατάσταση των Νορμανδών, επιτέθηκε στα μεμονωμένα τμήματα που βρίσκονταν γύρω από τη Μοσυνόπολη και τα έτρεψε σε φυγή. Στη συνέχεια ο βυζαντινός στρατός επιτέθηκε στους Νορμανδούς που βρίσκονταν μέσα στη Μοσυνόπολη αφού είχαν αφήσει αφρούρητες τις πύλες, έβαλαν φωτιά και έσφαξαν πολλούς, παίρνοντας τα άλογα και τον οπλισμό τους. Κατόπιν, επιτέθηκαν σε όσους βρίσκονταν στην περιοχή της Αμφίπολης. Ο Αλέξιος Βρανάς οδήγησε τον στρατό στην περιοχή του Στρυμόνα, όπου είχε κατασκηνώσει το άλλο τμήμα των Νορμανδών, έχοντας στόχο να δώσει το τελειωτικό χτύπημα και να απομακρύνει οριστικά τον κίνδυνο για την αυτοκρατορία. Τελικά, τα δύο αντίπαλα στρατεύματα παρατάχθηκαν στον τόπο «τον λεγόμενον του Δημητρίτζη», όπως ακριβώς αναφέρει ο Ν. Χωνιάτης και ο Θεόδωρος Σκουταριώτης. Τότε οι Νορμανδοί εκδήλωσαν το φόβο τους, άρχισαν να μιλούν για συνθήκη και έστειλαν κήρυκες για διαπραγματεύσεις στον Αλέξιο Βρανά. Όταν όμως οι Βυζαντινοί κατάλαβαν ότι υπάρχει δόλος στις προθέσεις των Νορμανδών και διαπίστωσαν το φόβο τους, τότε χωρίς να περιμένουν, τράβηξαν τα σπαθιά τους και επιτέθηκαν στους εχθρούς. Στην αρχή, οι Νορμανδοί αντιμετώπισαν με θάρρος την επίθεση και η μάχη είχε αρκετές διακυμάνσεις, αλλά στο τέλος υποχώρησαν μπροστά στην υπερβολική ανδρεία του βυζαντινού στρατού και τράπηκαν σε φυγή. Οι βυζαντινοί συνέλαβαν και σκότωσαν πολλούς, άλλους τους έσυραν βίαια στο Στρυμόνα και πήραν αρκετά λάφυρα. Τα γεγονότα αυτά, σύμφωνα πάντα με το Νικήτα Χωνιάτη και το Θεόδωρο Σκουταριώτη, συνέβησαν το απόγευμα της 17ης Νοεμβρίου του 1185. Στη μάχη του Δημητριτσίου οι Βυζαντινοί συνέλαβαν και τους δύο στρατηγούς του στρατεύματος, τον Ριτζάρδο, που ήταν αδελφός της γυναίκας του Ταγκρέ, αρχηγού του στόλου των Νορμανδών και τον Αλδουίνο Κόντο παρομοίαζε τον εαυτό του με το Μέγα Αλέξανδρο. Επίσης, στη μάχη αυτή συνέλαβαν και τιμώρησαν με τύφλωση τον ανηψιό, του Μανουήλ Αλέξιο Κομνηνό, που είχε υποκινήσει την επιδρομή των Νορμανδών κατά του Βυζαντίου. Η συντριπτική ήττα των Νορμανδών στο Δημητρίτσι σήμανε και την οριστική τους κατάρρευση. Η προφορική παράδοση αναφέρει ότι στη μάχη έπεσε ο στρατηγός του Βυζαντίου Δημητρίστας. Η νίκη του βυζαντινού στρατού στο Δημητρίτσι απομάκρυνε οριστικά των κίνδυνο των Νορμανδών, ενίσχυσε σε σημαντικό βαθμό το ηθικό των Βυζαντινών και στερέωσε στο θρόνο τον αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο. Ανέστειλε την κινητοποίηση των Τούρκων του Ικονίου, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν την πτώση και το θάνατο του Ανδρόνικου του Α΄ και το φθινόπωρο του 1185, έκαναν επιδρομή στο θέμα των θρακησίων. Τέλος, απέδειξε ότι το Βυζαντινό Κράτος ήταν ακόμα σε θέση να αντιμετωπίσει τις οποιεσδήποτε προκλήσεις, έχοντας στη διάθεση του ικανότατους ανθρώπους και αρκετούς οικονομικούς πόρους. Δυστυχώς, τα γεγονότα που ακολούθησαν και οι κακοί χειρισμοί, τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική, οδήγησαν στην κατάρρευση του βυζαντίου και στην άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204.

,