Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Διονυσίου είναι μία εκ των είκοσι μονών του Αγίου Όρους και κατατάσσεται πέμπτη στην ιεραρχική τάξη των Αγιορείτικων Μονών και ιδρύθηκε από τον όσιο Διονύσιο.
Ιδρύθηκε μετά τα μέσα του 14ου αιώνα από τον όσιο Διονύσιο, από την Κορησό Καστοριάς. Την ουσιαστική βοήθεια για την αποπεράτωσή της έδωσε ο Αυτοκράτορας της Τραπεζούντας, Αλέξιος Γ’ Μέγας Κομνηνός. Μετά την άλωση (1453) ευεργέτησαν τη μονή πολλοί ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας.
Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της χερσονήσου μεταξύ των μονών Γρηγορίου και Αγίου Παύλου. Είναι κτισμένη σε απόκρημνο παραθαλάσσιο βράχο ύψους 80 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, δίπλα στο λεγόμενο «αεροπόταμο» σε μορφή πυργωτού κάστρου.
Στη Μονή αξιόλογες είναι οι τοιχογραφίες του καθολικού (1547), καθώς και οι τοιχογραφίες με τις περίφημες παραστάσεις από την Αποκάλυψη που βρίσκονται στον διάδρομο έξω από την τράπεζα. Επίσης, αξιόλογο είναι το ιερό σκευοφυλάκιο και η πλούσια ιστορική βιβλιοθήκη της Μονής. Στο σκευοφυλάκιο φυλάσσεται αρχιερατικός σάκος και επιγονάτιο του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.
Το Καθολικό της μονής Διονυσίου, τιμώμενο στο όνομα του Γενεσίου του Προδρόμου, οικοδομήθηκε λίγο πριν από τα μέσα του 16ου αιώνα (1537 – 1547) επί ηγουμενίας Ματθαίου. Η μονή Διονυσίου έχει δεκατέσσερα παρεκκλήσια. Στο Καθολικό της μονής βρίσκεται το θολωτό παρεκκλήσιο της Παναγίας του Ακάθιστου, με τοιχογραφίες του ζωγράφου Μακαρίου (1615), όπου φυλάσσεται η ομώνυμη εικόνα της Παναγίας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, φτιαγμένη από κηρομαστίχα.
Στο Κοιμητήριο της μονής βρίσκεται ο τάφος του Αγίου Νήφωνα, μοναχού της μονής, Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης και αργότερα Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης.
Η Μοναστική δύναμη της Μονής, σύνολο μοναχών και εξαρτηματικών, κυμαίνεται σήμερα στα 55 άτομα.
Congratulation!